Op 4 mei hield ik een toespraak bij de dodenherdenking in het Bos van Wijckerslooth. Daarbij las ik voor uit een aangrijpend verhaal van een overlever van Bergen Belsen, een klasgenote van Anne Frank.
Zij zaten in hetzelfde kamp in Bergen Belsen maar de klasgenote is wel daaruit bevrijd, meer dood dan levend. Ze heet Nanette Blitz, en emigreerde na de oorlog naar Brazilië. En nu op haar 88e is haar verhaal vorige maand in het Nederlands verschenen onder de titel ‘Ik overleefde de Holocaust’ in de prachtige vertaling van Maartje de Kort.
Blitz was de laatste vriendin die Anne Frank in levenden lijve zag. Wat zij als vijftienjarige meemaakte, tartte het voorstellingsvermogen van de op de zwaarste oorlogssituaties voorbereide soldaten die het kamp uiteindelijk bevrijdden. Ik citeerde uit het nawoord van Blitz.
‘In de Tweede Wereldoorlog heb ik geleden, met zo veel andere joden, en als daaruit geen les wordt geleerd, zullen morgen andere mensen het slachtoffer zijn. Ik kan niet toelaten dat dat gebeurt en daarom schrijf ik mijn verhaal op, namens al diegenen die het zwijgen werd opgelegd, zoals mijn ouders en mijn broer.’
‘Wees gelukkig met en dankbaar voor ook de eenvoudigste kanten van het leven. Want gezond zijn, met je familie aan je zijde, is al iets om te vieren.’
‘Door wat ik heb doorgemaakt, heb ik kunnen constateren dat vrijheid voor de mens misschien wel het grootste en waardevolste goed is.’
Haar verhaal zorgt ervoor dat je minder onschuldig bent als je beslissingen neemt en dat je verantwoordelijker handelt dan wanneer je die verhalen niet zou kennen. Ik weet zeker dat wie de verhalen van de Holocaust en de oorlog met zich meedraagt, beter begrijpt wat hij ten tijde van vrede moet doen.
Hierbij de link van de uitgever naar het boek van Blitz.