Zojuist is bekend geworden dat de Neder-Germaanse Limes opgenomen wordt op de Werelderfgoedlijst van de UNESCO. Dat is fantastisch nieuws en geeft veel energie om dit erfgoed beter te tonen en beschermen.

De Limes is de noordgrens van het Romeinse Rijk. Het liep zo’n 2000 jaar geleden van de Nederlandse Rijn via de Donau tot aan de Zwarte Zee. In heel Europa dus. Langs deze grens bouwden men versterkingen en wegen om soldaten te kunnen verplaatsen. In de eerste eeuwen na Christus was de rivierdelta van de Rijn dus een populaire plek voor de Romeinen. Ze bouwden onder meer forten in Katwijk aan Zee, Valkenburg en Leiden (Roomburg).
Als gevolg van de verandering van de loop van de Rijn ná de Romeinse Tijd ligt een deel van het gebied dat vroeger ten zuiden van de Rijn lag en dus Romeins gebied was, nu ten noorden van de Rijn op Oegstgeests grondgebied. Oegstgeest is hierdoor medeverantwoordelijke voor dit bijzondere erfgoed.
Romeinen lieten ten noorden van de Limes een bufferzone vrij van bewoning. Deze werd daarna geleidelijk aan veteranen uit het Romeinse leger uitgegeven, die er bij wijze van pensioen een eigen boerderij mochten bouwen. De mensen die destijds in het huidige Oegstgeest woonden waren vrijwel allemaal veteranen met hun gezin en hun nakomelingen, gepensioneerde plaatselijk gerekruteerde soldaten van het Romeinse leger. Bij diverse opgravingen, bijvoorbeeld op het terrein van De Boeg aan de Haarlemmerstraatweg, zijn sporen van deze bewoning gevonden.
Vooruitlopend op het besluit van Werelderfgoedcomité ging ik een kijkje nemen in het Leidse Roomburg. In het begin van onze jaartelling hebben de
Op een paar kilometer van Oegstgeest ligt een imposant park midden in een woonwijk. Je betreedt als het ware een arena. De contouren van deze voormalige kampplaats (castellum) zijn volledig gereconstrueerd. Zes torens markeren de entree’s. Het terrein is omzoomd. Daarbinnen ligt een immens veld ter grootte van zo’n twee voetbalvelden.
Wat opvalt is de stilte. Je ziet er zo af en toe iemand met een hond. Of tegen een balletje trappen. Je kunt je op deze plek een beetje inbeelden door je oogharen hoe dat leven moet zijn geweest. Zo’n 500 mensen leefden hier.
Bordjes met uitleg nemen je mee in de handel en wandel op deze plek. De kade en haven is uitgebeeld met een aantal houten schepen en een vlonder. Het terrein van het Archeologisch Park Matilo is zelfs aangewezen als Rijksmonument. Als archeologische hotspot kan het nog wel een extra impuls gebruiken. Die plannen zijn er ook weet ik. Een UNESCO-status zal daar zeker bij helpen.
Wat betekent het nou concreet voor ons dorp dat we Werelderfgoed in onze gemeente hebben? Bij toekomstige bodemverstoringen ten behoeve van een nieuwe bestemming worden strenge regels opgenomen voor hoge bekende archeologische waarde voor gronden binnen de Romeinse Limes. Dat betekent dat er grondiger onderzoek naar vondsten van de Romeinen, moet plaatsvinden.

En in de eerder dit jaar door de gemeenteraad vastgestelde Erfgoednota is vastgelegd dat gemeente stimuleert en initiatieven neemt om langs de Limes bovengrondse verwijzingen te maken naar de ondergrondse megastructuur van de Limes. Nota: ‘Bij deze verwijzingen wordt niet slechts het verhaal verteld van de Limes maar worden verhalen geconcretiseerd aan de hand van plaatselijk archeologisch vondstmateriaal, historische personages en de specifieke context van de site.’
Kortom we gaan na vandaag in onze regio nog wat beleven met die Romeinen de komende tijd.