• Spring naar de hoofdnavigatie
  • Door naar de hoofd inhoud

Emile Jaensch

Berichten uit Oegstgeest

  • Blog
  • Over
  • Contact

Wolkers glorie ligt op straat

31 oktober 2025

Deze maand zou Jan Wolkers 100 jaar zijn geworden. De faam van een kunstenaar kun je afmeten aan het aantal straten dat vernoemd is naar de persoon. Wolkers wordt geroemd als schilder en beeldhouwer maar het is zijn schrijverschap dat hem eeuwige glorie geeft in het Hollandse stratenpatroon.

Niet zo zo vreemd. In zijn geboortedorp Oegstgeest heeft hij zijn laan gekregen in Haaswijk. En ook het naburige Leiden en Voorschoten hebben een straat naar hem vernoemd. Leiderdorp heeft de creatieve streekgenoot vereeuwigd met een pad.

In onze provincie heeft Berkel en Rodenrijs de schrijver geëerd met een laan. Soest en Culemborg hebben een Jan Wolkershof. En in het Noord-Hollandse Grootebroek, zou hij mooi gevonden hebben, heeft hij zijn pad.

Utrecht heeft een heuse singel genoemd naar Wolkers. In de hoofdstad van Groningen heeft de schrijver gezelschap in een buurt met onder meer Belcampo en Lucebert. En in het Zeeuwse Kloetinge (gemeente Goes) ligt Wolkers in een wijkje tussen auteurs als Theo Thijssen, Gerard Reve en Boudewijn Büch. Onlangs fietste ik door Diemen waar hij een voorname laan heeft, niet ver van het Herman Broodhof.

In tenminste 12 plaatsen is hij vernoemd. Er is nog ruimte. Zijn voormalige woonplaatsen Amsterdam en Texel ontbreken in het rijtje. Een ‘plein’ en ‘brug’ zijn ook nog nog niet gekoppeld aan Wolkers. En voor de liefhebber van beestjes en plantjes ontbreekt de verwijzing naar een ‘park’ of ‘plantsoen’. Ook België, waar hij veel fans heeft, heeft geen straat met zijn naam.

Hoe verhoudt Wolkers zich tot de grote drie? W.F. Hermans, Harry Mulisch en Gerard Reve blijven ieder onder de 10 vermeldingen. Dat zou hem deugd gedaan hebben. Al vergeleek hij zich liever met Remco Campert en Hugo Claus. Ook die staan in zijn schaduw als het gaat om straatnamen.

Er zijn schrijvers uit de 20e eeuw die bij hem in de buurt komen, zoals Annie M.G. Schmidt en Ferdinand Bordewijk. En de Vlamingen Louis Paul Boon en Willem Elsschot komen ook een eind. Anne Frank, Godfried Bomans en Simon Vestdijk spannen de kroon met meer dan 20 straatnamen.

Er zijn schrijvers die meer lanen in ons land op hun naam hebben. Maar die zijn al meer dan een eeuw niet meer onder ons, denk aan Multatuli, Nicolaas Beets, Willem Kloos, Louis Couperus en Herman Gorter en nog verder terug in de tijd, Jacob Cats, Vondel en P.C. Hooft.

Het is een regel dat je eerst onder de zoden moet liggen voordat er een straat naar je vernoemd mag worden. Wolkers blies zijn laatste adem 18 jaar geleden uit. In de jaren daarna heeft hij een imposant oeuvre aan lanen, straten en hoven, opgebouwd.

© 2014–2025 · Emile Jaensch

  • Oude blog