25 jaar veiligheid in ZO (V)
emilejaensch 14-05-2012 09:14-
permalink
Iedere maand blik ik terug op de 25-jarige geschiedenis van het stadsdeel Amsterdam Zuidoost. Dat doe ik op basis van mijn eigen inzichten. Deze maand het vijfde deel in het 12-luik met een onderwerp dat de gemoederen al vijf lustra bezig houdt: de veiligheid in Zuidoost en de Bijlmer in het bijzonder.
Burgemeester Van Hall zei in 1963 dat de Bijlmer de modernste, veiligste en comfortabelste wijk van Amsterdam zou worden. Hoe was het bij de installatie van deelraad, in 1987, gesteld met onze veiligheid?
In de Effectrapportage Hoogbouw Bijlmermeer 1987 (1) wordt geconcludeerd dat de Bijlmermeer (en in mindere mate de rest van Zuidoost) meer dan evenredig last heeft van, met name, inbraken in woningen en diefstal met geweld.
Het verschil eind jaren 80 tussen de Bijlmermeer (waaronder de hoogbouw) en Gaasperdam is aanzienlijk. Het aantal delicten was in de Bijlmermeer drie keer zo hoog. Bovendien ligt de criminaliteit in het hoogbouwgedeelte van de Bijlmermeer een derde hoger dan in de rest van de Bijlmermeer (2).
Geconcludeerd kan worden dat in de tweede helft van de jaren 80 de criminaliteit in de Bijlmermeer substantieel hoger ligt dan het Amsterdamse gemiddelde.
Ter relativering ook het volgende citaat (3) uit een artikel uit het blad Rooilijn (1988) van Van Dijk en Korthals Altes, medewerkers van Bureau Criminaliteitspreventie van de gemeente Amsterdam.
''Het antwoord op de vraag hoe crimineel de Blijmer nu eigenlijk is, moet dan ook luiden dat de Bijlmer niet veel crimineler is dan de rest van de stad, maar dat waarschijnlijk vooral bepaalde misdrijven in de Bijlmer vrij vaak voorkomen.''
Toch stellen ze dat de handel in drugs, die zich verplaatste van de Zeedijk naar Ganzenhoef voor aanzienlijke problemen zorgde. Daarbij wordt gerefereerd aan ''enge plekken'' waardoor bewoners uit angst voor criminaliteit hun routekeuze maken.
De preventisten van de gemeente stellen ook dat de zojuist opgerichte Stadsdeelraad van Zuidoost een coördinerende rol dient te vervullen bij de bestrijding van criminaliteit. ''Binnen een geïntegreerde aanpak moet er in ieder geval voor gezorgd worden dat de Gemeente Amsterdam niet een te groot deel van de drugsproblematiek in de toch al problematische Bijlmer blijft dumpen.''
Dat laatste woord is ferme taal voor ambtenaren die kennelijk daarmee het opjagen van junks vanuit het centrum van stad door hun eigen gemeente, veroordelen.
Die stevige woorden komen ook terug in een ander stuk (4) van een paar jaar daarvoor. Deze bijdrage van wederom het Bureau Criminaliteitspreventie van de hand van Van Dijk en Van Soomeren is aanmerkelijk kritischer.
Daarin wordt geschreven over zes hoogbouwflats in de G-buurt in de zin van 'brandhaarden' en flats die een 'berovingstraditie' kennen. Leegstand in de Bijlmerflats is dan al opgelopen tot boven de 20% in 1986 en de criminaliteitscijfers stegen tot 'onrustbarende' hoogte met stijgingen in een jaar van maar liefst 76% voor diefstal met geweld.
In vergelijking met de rest van de stad vinden delicten die een zeer ernstige inbreuk maken op de persoonlijke levenssfeer, zoals inbraken in woningen, diefstal met geweld en aanranding en verkrachting, veel vaker plaats. Er wordt kortom gesproken in 1986 van een ''grote criminaliteitsdruk''. Inmiddels was er buurtpreventie actief. Toch waren er soms wel 5 of 6 inbraken op een dag in 1 flat die vervolgens tot ''flinke paniekstuaties'' leidde.
Dit drama wordt deels geweten aan het verplaatsen van de drugshandel en anderzijds aan de verwaarsloosde staat van veel flats. Gliphoeve is dan overigens al ontruimd, gerenoveerd en van naam veranderd. De flat Gooioord blijkt een positieve uitzondering. Maar hier voerde de corporatie (toen Patrimonium) dan ook een 'sterk selectief inplaatsingsbeleid', aldus de onderzoekers.
Daarbij wordt ook opgemerkt door de auteurs dat het veiligheidsgevoel bij Zuidoosters niet afwijkt bij dat van de overige Amsterdammers. Je zou ook kunnen stellen dat er een zekere mate van gewenning is bij de overlast van junks en criminaliteit, in met name de Bijlmer.
De afgelopen 25 jaar is er zonder onderbreking fors geinvesteerd in de veiligheid in ons stadsdeel. Denk daarbij aan resocialisatietrajecten voor verslaafden in Drenthe, extra toezichthouders en politie, inzet van camera's, preventief fouilleren, convenanten met winkeliers met een burenbelsysteem en de recente inzet van DNA spray voor overvallers.
Om te weten of dit beleid succesvol is geweest, kan de Veiligheidsindex Amsterdam worden geraadpleegd. Deze index start met meten in 2003 en de laatste gegeven zijn van het jaar 2011. De intensieve aanpak heeft in de afgelopen periode geleid tot een sterke verbetering van de gemeten (objectieve) score met 34 punten van 99 in 2003 naar 65 in 2011. Na stadsdeel Zuid (62) is Zuidoost daarmee het meest veilige deel van Amsterdam.
De beleefde (subjectieve) veiligheid verbeterde eveneens in die jaren van 104 naar 87 punten. Daarbij dient opgemerkt te worden dat de beleefde onveiligheid in De Bijlmer nog boven het stedelijk gemiddelde ligt.
En de junks? Die hebben medio mei 2012 inmiddels allemaal een vast dak boven hun hoofd. In april zijn de laatste twee tijdelijke opvanglokaties, aan de Elsrijkdreef en het Anton de Komplein gesloten en afgebroken. De verslaafden zijn verhuisd naar onderstaande permanente woonvoorziening aan de Flierbosdreef.
Daarmee is na een tijdperk van bijna 30 jaar een einde gekomen aan tijdelijke opvangketen en drugsunits voor verslaafden in de Bijlmermeer. Ook dat is een teken dat de buurt is genormaliseerd.
We kunnen constateren dat voordat het stadsdeel werd opgericht de criminaliteit hoogtij vierde in delen van Zuidoost. Opeenvolgende deelraden en hun besturen hamerden op de aanpak hiervan. Inmiddels is de politie heer en meester in Zuidoost.
=================
(1) Melger, Roy, Joop de Haan, Loek van Lammeren & Willem Teune (1987) Effectrapportage Hoogbouw Bijlmermeer 1987. Gemeentelijke Dienst Volkshuisvesting. Amsterdam.
(2) Wassenberg, Frank (1991) Conciërges in de Bijlmermeer: effect op criminaliteit, veiligheid en leefbaarheid. Delft Universitaire Pers. Delft.
(3) Komt van pagina 128 van Rooilijn uit 1988. dit is een uitgave van het Planologisch Demografisch Instutuut van de Universiteit van Amsterdam. Deze editie van Rooilijn biedt verder nog een keur aan auteurs die nog steeds actief is in ons gebied.
(4) De Bijlmer Criminaliteit en Verbeteringsplannen, 31 december 1986
Reacties